ΤΑ ΝΕΑ  22/7/2019

Στον πρώτο γύρο της νέας φάσης της προγραμματικής και πολιτικής αντιπαράθεσης φάνηκαν αρκετά καθαρά τα δεδομένα και οι προθέσεις των βασικών παικτών, αλλά και τα προβλήματα και τα ερωτηματικά για τη συλλογική πορεία.

Ο Πρωθυπουργός κατάφερε να ξαφνιάσει- και αυτό είναι μια, θετική κατά τη γνώμη μου, ένδειξη ότι δεν αντιλαμβάνεται την "κανονικότητα" ούτε ως ακινησία ούτε ως προβλεψιμότητα. Οι εξαγγελίες που δεν αναμένονταν αφορούσαν κυρίως τις άμεσες φορολογικές ελαφρύνσεις (ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, 120 δόσεις), που αρχικά φαινόταν ότι θα περίμεναν την επόμενη χρονιά, και τα 5 συγκεκριμένα έργα ανάπλασης, που κανείς δεν ήξερε ότι προετοιμάζονταν (αλλά και των οποίων αγνοείται ακόμα ο βαθμός προετοιμασίας και η δυνατότητα υλοποίησης). Όμως οι κρίσιμες, στα μάτια μου, πολιτικές επιλογές ήταν η έμπρακτη ενίσχυση, με πόρους και προσωπικό, Υγείας και Παιδείας, δυο θεμελιωδών δημοσίων τομέων στους οποίους η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε αρνητικές επιδόσεις, καθώς και η, επίσης έμπρακτη -ο τόνος του Πρωθυπουργού ήταν πολύ διαφορετικός από αυτόν του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης- απόρριψη της μετωπικής σύγκρουσης και της εχθροπάθειας, που είχαν χαρακτηρίσει την προηγούμενη διακυβέρνηση. Το στοίχημα του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του είναι εμφανές αλλά παραμένει, παρά την καλή αρχή, απολύτως ανοιχτό: η μετάβαση από την εξαγγελτική σοβαρότητα στη μεταρρυθμιστική πρόοδο σε μια χώρα δυσκολότατα μεταρρυθμίσιμη.

Ο αντίλογος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν, όπως όχι μόνο δικαιούται αλλά και οφείλει εκ του ρόλου του, επικεντρωμένος στις διαφωνίες και τις αντιρρήσεις του. Πιο πειστικός όταν αναφερόταν σε δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης (τρόπος επιλογής γενικών γραμματέων, ασάφειες περί την πολιτική ασφάλειας), ο καταγγελτικός λόγος έχανε την αξιοπιστία του όταν προσπαθούσε να υπερασπιστεί "επιτυχίες" της προηγούμενης κυβέρνησης (υπερπλεονάσματα, Πρέσπες) ή να προκαταλάβει ενέργειες σε τομείς τους οποίους παρέδωσε σε οριακή κατάσταση (ΔΕΗ, Ασφαλιστικό). Η μεγαλύτερη αμφισημία, ωστόσο, σχετίζεται με το είδος της αντιπολίτευσης που πρόκειται να ασκηθεί: οι καλοδεχούμενες δηλώσεις ότι δεν θα υπονομευθεί η εθνική προσπάθεια και ότι θα στηριχθούν οι χρήσιμες πρωτοβουλίες στο εξωτερικό συμπληρώθηκαν από ευθείες αναφορές σε "κοινωνικούς αγώνες", σε απαγορεύσεις στη νέα κυβέρνηση "να διανοηθεί" διάφορα πράγματα και σε χονδροειδείς, ήδη, διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας (όπως το ότι συνιστά "υποταγή" στους δανειστές να συζητηθούν τα πλεονάσματα, τα οποία μας φόρτωσε η προηγούμενη κυβέρνηση, όχι αμέσως αλλά το 2021, αφού έχει δοθεί προηγουμένως ικανό δείγμα οικονομικής γραφής). Το μεγάλο στοίχημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι να αποφασίσει πόσο σοβαρός θέλει, και μπορεί, να είναι - και συνδέεται άμεσα με το πόσο σοβαρή είναι η πρόθεση "σοσιαλδημοκρατικοποίησης" του κόμματός του.

Δυο λόγια, τέλος, για δυο ήσσονες πρωταγωνιστές της συζήτησης και της πολιτικής ζωής. Η στάση του ΚΙΝΑΛ έδειξε πόσο στριμωγμένη είναι η σχέση του με τα δυο μεγάλα κόμματα αλλά και με την πραγματικότητα και πόσο καιροφυλακτεί ο κίνδυνος της ενασχόλησης με επουσιώδη. Η δε παρθενική εμφάνιση του αρχηγού του ΜέΡα25 επιβεβαίωσε ότι δύσκολα θα αποφύγει την παγίδα βαρύγδουπων εκφράσεων ("ιδιότυπος μνημονιακός λαϊκισμός") που αποκαλύπτουν τις δικές του θεωρητικές και πολιτικές αδυναμίες.